Chuyển đến nội dung chính

XÉT NGHIỆM HUYẾT HỌC - XÉT NGHIỆM CÔNG THỨC MÁU

XÉT NGHIỆM HUYẾT HỌC - XÉT NGHIỆM CÔNG THỨC MÁU

Xét nghiệm Huyết học còn được gọi là xét nghiệm Công thức máu là một trong những xét nghiệm được sử dụng nhiều nhất hiện nay, đóng vai trò quan trọng trong quá trình chăm sóc sức khỏe hiện đại. 

Vậy xét nghiệm huyết học có ý nghĩa gì trong chẩn đoán bệnh? Chúng ta cùng tìm hiểu:

1. Xét nghiệm Huyết học hay Xét nghiệm công thức máu toàn phần là gì?

Xét nghiệm Công thưc máu là xác định các chỉ số cần thiết về các loại tế bào máu: Bạch cầu (White Blood Cell), Hồng cầu (Red Blood Cell) và Tiểu cầu (Platelet), đây là các thông số quan trọng để bác sĩ đưa ra các chẩn đoán liên quan đến bệnh lý trong cơ thể như: viêm nhiễm, xuất huyết,... về hệ tạo máu như: thiếu máu, ung thư tủy, suy tủy,...

Đây chính là cơ sở để bác sĩ đánh giá tổng quan tình trạng sức khỏe của người được làm xét nghiệm, nhằm sớm phát hiện ra mầm bệnh và đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất.

2. Ý nghĩa của các chỉ số xét nghiệm Huyết học

Hiện nay, việc phân tích công thức máu toàn phần sẽ phân tích các thông số về: số lượng, tỉ lệ và kích thước của 03 loại tế bào máu: Bạch cầu, Hồng cầu và Tiểu cầu. Tùy theo yêu cầu và khả năng phân tích của máy mà có thể đưa ra từ 18 đến 26 thông số liên quan hoặc nhiều hơn, tuy nhiên có 04 chỉ số cơ bản nhất là:
- Số lượng Bạch cầu (WBC)
- Số lượng Hồng cầu (RBC)
- Lượng Huyết sắc tố (HBG) 
- Số lượng Tiểu cầu (PLC)

Mỗi nhóm tế bào máu có các loại tế bào khác nhau, chúng có vài trò, hình dạng và kích thước, phân bố tỷ lệ khác nhau, đó cũng là các thông số rất quan trọng để phân tích, đánh giá và đưa ra kết luận về sức khỏe cơ thể.



Sau đây chúng ta, cùng tìm hiểu ý nghĩa của một số thông số của xét nghiệm huyết học:

2.1. Các thông số cơ bản của Bạch cầu:

WBC (White Blood Cell) - Số lượng Bạch cầu trong một thể tích máu

Giá trị bình thường khoảng từ 4.300 đến 10.800 tế bào/mm3
  • Tăng trong trường hợp nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng, bệnh bạch cầu lympho cấp, bệnh bạch cầu dòng tuỷ cấp, u bạch cầu, sử dụng một số thuốc như corticosteroid.
  • Giảm trong thiếu máu bất sản, nhiễm siêu vi ( HIV, virus viêm gan), thiếu vitamin B12 hoặc folate, dùng một số thuốc như phenothiazine, chloramphenicol,..

#LYM (Lymphocyte – Bạch cầu Lympho)

Bạch cầu lympho - Lymphocyte là các tế bào có khả năng miễn dịch, gồm lympho T và lympho B. Thường từ 20 đến 25%: 
  • Lymphocyte tăng trong trường hợp nhiễm khuẩn, bệnh bạch cầu dòng lympho, suy tuyến thượng thận,..
  • Giảm trong nhiễm HIV/AIDS, lao, ung thư, thương hàn nặng, sốt rét,...

#NEUT (Neutrophil) - Bạch cầu trung tính

Thường trong khoảng từ 60 đến 66%.

Bạch cầu trung tính có chức năng quan trọng là thực bào. Chúng sẽ tấn công và “ăn” các vi khuẩn ngay khi các sinh vật này xâm nhập cơ thể do đó thường tăng trong nhiễm trùng cấp.
  • Tăng trong nhiễm khuẩn cấp, nhồi máu cơ tim cấp,...
  • Giảm trong nhiễm thiếu máu bất sản, dùng các thuốc ức chế miễn dịch, nhiễm độc kim loại nặng...

#MON (monocyte) - Bạch cầu mono

Mono bào là bạch cầu đơn nhân, sau sẽ biệt hóa thành đại thực bào. Đại thực bào bảo vệ cơ thể bằng cách thực bào và khả năng thực bào mạnh hơn cả bạch cầu đa nhân trung tính. Thường từ 4-8%.
  • Tăng do nhiễm virus, lao, ung thư, u lympho,...
  • Giảm trong trường hợp thiếu máu bất sản, dùng corticosteroid.

#EOS (eosinophils) - Bạch cầu ái toan

Bạch cầu ái toan có khả năng thực bào yếu. Giá trị thông thường từ 0,1-7%. Bạch cầu này tăng trong trường hợp nhiễm ký sinh trùng hay các bệnh lý dị ứng... giảm do sử dụng corticosteroid

#BASO (basophils) - Bạch cầu ái kiềm 

Thường từ 0,1-2,5% và có vai trò quan trọng trong các phản ứng dị ứng. Tăng trong bệnh leukemia mạn tính, sau phẫu thuật cắt lách, bệnh đa hồng cầu.... giảm do tổn thương tủy xương, stress, quá mẫn....

2.2. Các thông số cơ bản của Hồng cầu:

RBC (Red Blood Cell) – Số lượng Hồng cầu trong một thể tích máu

Giá trị thông thường khoảng từ 4.2 đến 5.9 triệu tế bào/cm3
  • Tăng trong bệnh tim mạch, bệnh đa hồng cầu, tình trạng mất nước
  • Giảm trong thiếu máu, sốt rét, lupus ban đỏ, suy tủy,...

HBG (Hemoglobin) – Lượng huyết sắc tố trong một thể tích máu

Hemoglobin hay còn gọi là huyết sắc tố là một phân tử protein phức tạp có khả năng vận chuyển oxy và tạo màu đỏ cho hồng cầu.
Giá trị thông thường ở nam là 13 đến 18 g/dl; ở nữ là 12 đến 16 g/dl
  • Tăng trong mất nước, bệnh tim mạch, bỏng
  • Giảm trong thiếu máu, xuất huyết, tán huyết

#HCT (Hematocrit) – Tỷ lệ thể tích Hồng cầu trên thể tích máu toàn phần

Giá trị thông thường là 45 đến 52% đối với nam và 37 đến 48% đối với nữ.
  • Tăng trong bệnh phổi, bệnh tim mạch, mất nước, chứng tăng hồng cầu
  • Giảm trong mất máu, thiếu máu, xuất huyết

#MCV (Mean corpuscular volume) – Thể tích trung bình của một Hồng cầu

Tính bằng công thức: HCT chia số lượng hồng cầu và thường trong khoảng từ 80 đến 100 femtoliter (fl).
  • Tăng trong thiếu máu hồng cầu to do thiếu hụt vitamin B12, thiếu acid folic, bệnh gan, chứng tăng hồng cầu.
  • Giảm trong thiếu máu thiếu sắt, thalassemia, thiếu máu do các bệnh mạn tính.

#MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin) – Lượng huyết sắc tố trung bình trong một Hồng cầu

Giá trị này được tính bằng cách lấy HBG chia cho số lượng hồng cầu, thường nằm trong khoảng từ 27 đến 32 picogram (pg).
  • Tăng trong thiếu máu hồng cầu to, trẻ sơ sinh.
  • Giảm trong thiếu máu thiếu sắt.

#MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration) – Nồng độ trung bình của Huyết sắc tố hemoglobin trong một thể tích máu

Tính bằng cách lấy HBG chia HCT và thường trong khoảng từ 32 đến 36%. MCHC tăng giảm trong các trường hợp tương tự MCH:
  • Tăng trong thiếu máu hồng cầu to, trẻ sơ sinh.
  • Giảm trong thiếu máu thiếu sắt.

RDW (Red Cell Distribution Width) – Độ phân bố kích thước Hồng cầu

Giá trị này càng cao nghĩa là kích thước hồng cầu thay đổi càng nhiều. Giá trị bình thường từ 11 đến 15%.

2.3. Các thông số cơ bản của Tiểu cầu:

PLT (Platelet Count) – Số lượng tiểu cầu trong một thể tích máu

Tiểu cầu có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Nếu số lượng tiểu cầu quá thấp sẽ gây mất máu, còn số lượng tiểu cầu quá cao sẽ hình thành cục máu đông, gây tắc mạch và có thể dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Giá trị thường trong khoảng từ 150.000 đến 400.000/cm3
  • Tăng trong chấn thương, sau phẫu thuật cắt lá lách, viêm nhiễm, rối loạn tăng sinh tuỷ xương
  • Giảm trong suy tủy hoặc ức chế tuỷ xương, cường lách, ung thư di căn, hóa trị liệu, bệnh lý tán huyết ở trẻ sơ sinh,...

#PDW (Platelet Disrabution Width) – Độ phân bố kích thước tiểu cầu

Thường nằm trong khoảng 6 đến 18 %.
  • Tăng trong ung thư phổi, bệnh hồng cầu hình liềm, nhiễm khuẩn huyết,
  • Giảm trong nghiện rượu.

#MPV (Mean Platelet Volume) – Thể tích trung bình của tiểu cầu trong một thể tích máu

Thông thường trong khoảng từ 150 đến 500 G/l (G/l = 109/l).
  • Tăng trong bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường,...
  • Giảm trong thiếu máu bất sản, thiếu máu nguyên hồng cầu, bệnh bạch cầu cấp tính,...



3. Những điều cần lưu ý trước khi xét nghiệm máu

Nhịn ăn: một số xét nghiệm yêu cầu phải nhịn ăn trong vòng 8 – 12 giờ để cho kết quả chính xác như xét nghiệm đường huyết, xét nghiệm mỡ máu, xét nghiệm các bệnh lý về gan mật.... Các xét nghiệm khác như HIV, cường giáp,... người bệnh có thể không cần nhịn đói trước khi làm xét nghiệm

Chú ý: Nhịn ăn chứ không cần phải nhịn uống nước.

 Không uống thuốc trước khi đi làm xét nghiệm máu: nếu bạn lỡ uống thuốc trước khi làm xét nghiệm hãy thông báo với bác sĩ để bác sĩ đưa ra hướng xử trí phù hợp vì không phải loại thuốc nào cũng ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

 Không sử dụng các chất kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá...


Nhãn:

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến

Chỉ số Xét nghiệm GOT | SGOT | AST

TÌM HIỂU VỀ CHỈ SỐ XÉT NGHIỆM MEN GAN GOT | SGOT | AST 1. Xét nghiệm GOT là gì? GOT (SGOT) hay AST là chỉ 01 trong những xét nghiệm đánh giá chức năng Gan. Có nhiều xét nghiệm sinh hóa được sử dụng để đánh giá chức năng gan. Tuy theo từng trường hợp cụ thể mà các bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm thích hợp.  GOT là enzym thực hiện chức năng trao đổi amin (transaminase), có nhiều ở các tổ chức của cơ thể. GOT xuất hiện nhiều trong tế bào gan, và cũng xuất hiện ở tim, cơ xương. Gan có một hệ thống enzym rất hoàn chỉnh để thực hiện chức năng tổng hợp và chuyển hóa. Khi tế bào gan bị tổn thương men gan sẽ tăng do đó lượng enzym giải  phóng vào máu nhiều. Đó là lí do tại sao chỉ số men gan có thể xem là một dấu hiệu cảnh báo cho sức khỏe lá gan.  Khi SGOT (AST) ở mức bình thường vào khoảng 20-40 UI/L. Chỉ số men này tăng khi có tổn thương tế bào gan do viêm, xơ, ung thư; hay tổn thương do nhồi máu cơ tim. Và chỉ số này giảm khi tiểu đường, th...
Đăng nhận xét
Đọc thêm

XÉT NGHIỆM CHỨC NĂNG GAN

Gan là một cơ quan vô cùng quan trọng của cơ thể, Gan khỏe cơ thể khỏe, Gan yếu cơ thể suy. Chính vì thế trong chăm sóc sức khỏe cần đặc biệt chú trọng đến Gan và việc xét nghiệm Chức năng Gan là điều cần làm trong mỗi lần khám sức khỏe. Chức năng của gan được thực hiện bởi tế bào gan. Chúng ta cần điểm qua một số chức năng chính của Gan với cơ thể và sức khỏe như sau: 1- Một số chức năng chính của Gan với cơ thể và sức khỏe con người: Gan sản xuất và tiết mật cần thiết cho quá trình tiêu hóa mỡ. Một lượng mật có thể đổ thẳng từ gan vào tá tràng, một phần khác được trữ lại ở túi mật trước khi vào tá tràng. Gan cũng đóng một số vai trò quan trọng trong chuyển hóa carbohydrate: Tân tạo đường: tổng hợp glucose từ một số amino acid, lactate hoặc glycerol) Phân giải glycogen: tạo glucose từ glycogen Tạo glycogen: tổng hợp glycogen từ glucose Giáng hóa insulin và các hormone khác Gan cũng là nơi chuyển hóa protein. Gan cũng là cơ quan tham gia vào quá trình chuyển hóa lipid:...
Đăng nhận xét
Đọc thêm

Chỉ số xét nghiệm GPT | SGPT | ALT

Chỉ số GPT (SGPT) hay ALT là một chỉ số cơ bản trong xét nghiệm để đánh giá chức năng Gan. Vậy chỉ số xét nghiệm GPT trong xét nghiệm máu cho ta biết gì về sức khoẻ của gan? Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài viết sau đây: 1. Xét nghiệm ALT là gì? Gan đóng vai trò quan trọng trong cơ thể người như tiết mật để hỗ trợ tiêu hoá thức ăn, loại bỏ các chất thải và chất độc từ máu và sản xuất protein và cholesterol. Xét nghiệm ALT (Alanine Aminotransferase) là một xét nghiệm máu có chức năng phát hiện các tổn thương gan được gây nên bởi bệnh lý, thuốc, hoặc chấn thương. Các bệnh lý như viêm gan hoặc xơ gan có thể làm giảm chức năng của gan. 2. Tại sao chỉ số ALT lại quan trọng? Cơ thể người sử dụng men gan ALT để phân huỷ thức ăn thành năng lượng. Tuy nhiên khi có tổn thương gan, lượng men gan ALT trong máu sẽ tăng. Sau khi hoàn thành xét nghiệm, nếu chỉ số ALT cao, người bệnh sẽ cần thêm các xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân gây nên tổn thương gan và bác sĩ sẽ xác định ph...
Đăng nhận xét
Đọc thêm

Ý NGHĨA CỦA ALT và AST TRONG CHUẨN ĐOÁN BỆNH GAN

AST (SGOT) và ALT (SGPT) là các chỉ số men gan giúp phản ánh tình trạng tổn thương gan. Tùy vào từng loại bệnh, các chỉ số này sẽ tăng đến một mức độ nhất định. Nếu không cải thiện kịp thời nguyên nhân làm men gan tăng cao, các chỉ số này có thể xuống thấp bất ngờ vì không còn tế bào gan nào sống sót. 1. Chỉ số AST và ALT là gì? 1.1 Chỉ số AST (SGOT) AST (hay còn gọi là SGOT) mức bình thường vào khoảng từ 20- 40 UI/L. Bên cạnh AST, còn có ALT, đây là hai men gan đặc trưng cho gan. Khi có nhiều tế bào gan bị tổn thương, hoại tử, cả hai men này sẽ được “giải thoát” và ồ ạt phóng thích vào máu. AST (SGOT) bình thường được tìm thấy ở nhiều cơ quan như gan, tim, cơ, thận và não. Nó được phóng thích vào máu khi một trong các cơ quan này bị tổn thương. Ví dụ như nồng độ của nó sẽ tăng cao trong máu khi có nhồi máu cơ tim hoặc bệnh lý tổn thương cơ. Do vậy, men này không đặc hiệu cho tình trạng tổn thương gan. AST (SGOT) có giới hạn bình thường từ 5 đến 40 đơn vị trong một lít...
Đăng nhận xét
Đọc thêm

Chỉ số HDL trong xét nghiệm Mỡ máu là gì?

1. HDL là HDL-Cholesterol? HDL-Cholesterol là viết tắt của High Density Lipoprotein Cholesterol nghĩa là cholesterol lipoprotein tỉ trọng cao và còn được viết tắt là HDL-C hoặc HDL. Một trong các loại lipoprotein được tổng hợp tại gan và có chức năng vận chuyển cholesterol trong máu. HDL-Cholesterol có chức năng quan trọng là vận chuyển cholesterol dư thừa từ các mô, cơ quan, mạch máu về gan để xử lý, tại gan các cholesterol sẽ được chuyển hóa và thải ra khỏi cơ thể, do đó HDL-Cholesterol làm giảm tích tụ cholesterol trong máu và trong các mô. Đây là lý do nó được gọi là mỡ tốt. HDL-Cholesterol được xem là mỡ tốt trong máu giúp làm sạch mạch máu và các mô trong cơ thể 2. Chỉ số của HDL-Cholesterol trong máu cao có nghĩa là gì? Nếu như chỉ số của LDL-Cholesterol trong máu cao mang lại nhiều nỗi lo, làm tăng nguy cơ các bệnh lý tim mạch, chuyển hóa thì chỉ số của HDL-Cholesterol trong máu cao có ý nghĩa ngược lại. 2.1. Chỉ số bình thường của HDL-Cholesterol trong máu ...
Đăng nhận xét
Đọc thêm

Liên hệ

Tên

Email *

Thông báo *